Ruhunuzu paraya satar mısınız?
NFT gerçeği!
Dijitalleşme hayatımıza her geçen gün bir yenilik daha getiriyor. Her ne
kadar “artık şaşırmıyoruz” desek de dijitalleşmeyle hayal gücünün sınırlarını
zorlayan kişiler bizi şaşırtacak işler yapmaya devam ediyor. Son dönemin en
şaşırtan haber başlıklarından biri ise Hollanda’da yaşayan bir öğrencinin NFT
ile ruhunu satması oldu. Dijital varlık olarak tanımlanan NFT giderek
yaygınlaşıyor. Peki ama nedir bu NFT? Ya siz, ruhunuzu satar mısınız?
21.
yüzyılda dünyanın geldiği noktaya inanabiliyor musunuz? Birileri sanal ortamdan
ruhunu satabiliyor. Onu bir kenara koyalım; bir başkası 21. yüzyılda 21
yaşındaki bir gencin ruhunu satın alıp yeniden satışa çıkarabiliyor. Hem de
dudak uçuklatan bir meblağa… Varlıklı olmak insanoğlu için her zaman önemliydi
ama dijital varlık sahibi olma fikri bu gidişle pek çok kişide akıl
kırıntısı bırakmayacak gibi görünüyor. Öncelikle şu ilginç haberin detayından
bahsedelim. Habere göre Hollanda’da Stijn van Schaik adlı sanat
öğrencisi ruhunu NFT olarak satışa çıkardı. “Stinus’un Ruhu” adı
verilen NFT ürününün açıklama kısmında Schaik, “Bu platformda ruhumu satıyorum.
Benim hakkımda ya da henüz sahibi benken ruhum konusunda istediğiniz her şeyi
sorabilirsiniz” diye de özel bir not düştü. Ruhunu satan Stijn van Schaik,
alıcısına istediği inanışa geçme sözü verdi. Stijn van Schaik’in ruhu kısa
sürede 350 dolardan alıcı buldu. Ruhun yeni sahibi ise 3,5 milyon dolardan ruhu
yeniden satışa çıkardı.
Non Fungible Token
Açılımı
Non Fungible Token olan NFT dijital varlık olarak açıklanıyor. Türkçede ise
“değiştirilemez token” olarak adlandırılıyor. Bir tür kripto
para olarak da tanımlanan NFT, diğer kripto para birimlerinden farklı
olarak değerli bir varlığı temsil edebiliyor. NFT’nin en önemli özelliği temel
olarak, yalnızca size ait olan türünün tek örneği bir dijital varlık olması. Değiştirilemez
olması ise müzik, oyun, film ve benzeri sanat eserlerinin değiştirilmesini ya
da taklit edilmesini engelleyebiliyor. Blok zincirindeki bir para birimine denk
gelen token; Ethereum ya da Bitcoin gibi kripto para birimlerinde
takas edilebilirken NFT coin takas edilemiyor. Çünkü NFT, kopyalanması
mümkün olmayan dijital bir imzaya sahip.
NFT’ler,
Ethereum isimli bir blok zinciri geliştiricileri tarafından hazırlanmış ve
ERC-721 token standartlarına göre üretiliyor. NFT üretiminde yalnızca dijital
kripto para cüzdanına ihtiyaç duyuluyor.
Herhangi
bir sanat eseri, video, tweet, bir internet sayfası, görseller, sosyal medyada oluşturulan
hikayeler ve benzeri dijital varlıklar gerekli şartlar sağlandığında NFT yani
dijital varlık olma özelliği kazanabiliyor. NFT’ler oyun, CryptoKitties evreni,
dijital sanat ve diğer farklı uygulamalarda kullanabiliyor.
NFT Pazarı kimin elinde?
Geçtiğimiz
Ekim ayında bilim yayını olan Nature Dergisi NFT üzerine bir araştırma
yayınladı. Yapılan araştırmada Haziran 2017 ile Nisan 2021 arasında 4,7 milyon
NFT analiz edildi. Bu NFT'lerle 160 farklı kripto para birimiyle 6,1 milyon
işlem yapıldı. Ayrıca; sanat NFT’lerinin ortalama olarak 6 bin, Metaverse
NFT’lerinin 9 bin dolar ettiği belirtilen bu çalışmada piyasadaki NFT’lerin
yalnızca yüzde 1’inin 1500 dolardan fazla değere sahip olduğu, çoğunluğun
ortalamasının ise yalnızca 15 dolar olduğu aktarıldı.
Yapılan
araştırmaların sonuçları NFT pazarı hakkındaki görüşleri biraz sarstır.
Çoğunluk NFT’nin dijital dünyayı demokratikleştirdiğini düşünüyordu. Ancak NFT
pazarının reel ekonomi kadar eşitsiz bir ortam olduğu görüşü son zamanlarda öne
çıkıyor. Zira sonuçlara göre, NFT ticareti yapan kişilerin yüzde 10’u tüm
işlemlerin yüzde 85’ini gerçekleştirirken, bu kesim neredeyse bütün
NFT işlemlerinde aktif olarak rol gösterdi. Yapılan açıklamalarda ise “NFT
pazarının neredeyse tamamı balina olarak adlandırılanlar
tarafından ele geçirilmiş durumda” ifadeleri kullanıldı.
